Proust Anketi · Marcel Proust’a Göre Karakterlere Sorulacak 35 Soru

Kayıp Zamanın İzinde gibi bir başyapıtın yanı sıra okumak ve yazmak üzerine de düşünen ve kalem oynatan Marcel Proust, her yazarın karakterine sorması gerektiğini düşündüğü 35 soru belirlemiş ve buna Proust Anketi denilmiş. Bu soruları sadece yola çıkarken değil yolun belirli aşamalarında ve olası tıkanmalarda da gözden geçirmek yararlı olacaktır.

Malum, karakter, kurmaca unsurlarının temeli… Mekân, zaman, olay örgüsü, anlatıcı tipi, bakış açısı ve çatışma gibi diğer tüm unsurlar için bir karakter yaratmak gerekiyor. Ve tüm bu unsurları en iyi, en doğru şekilde oluşturarak aralarındaki dikişleri atmanın yolu da karakteri iyi tanımaktan geçiyor. Bunun için yazarların tavsiyeleri arasında en kalabalık listelerden biri Marcel Proust’un kaleminden çıkıyor.

“Bu sorunun benim öykümle/romanımla ne ilgisi var?” dibi düşünmeyin; tümevarımsal, karakterinizin bütününü görerek, o en alakasız soruya bile verdiği cevaptan sizin hikâyenizdeki kararlarına, tavrına, özelliklerine ulaşmayı amaçlayarak düşünün.

1. Kusursuz mutluluk tarifin ne?
2. En büyük korkun ne?
3. En şikâyetçi olduğun özelliğin hangisi?
4. Başkalarında en şikâyetçi olduğun özellikler neler?
5. Yaşayanlar arasından en çok kime hayransın?
6. En büyük aşırılığın ne?
7. Şu anki ruh halin nasıl?
8. Sence en abartılmış erdem hangisi?
9. Hangi durumda yalan söylersin?
10. Dış görünüşünle ilgili en beğenmediğin şey ne?
11. Yaşayanlar arasında en sevmediğin kişi kim?
12. Bir erkekte en beğendiğin özellik ne?
13. Bir kadında en beğendiğin özellik ne?
14. En çok kullandığın kelimeler veya cümleler hangileri?
15. Hayatının en büyük aşkı kim veya ne?
16. En mutlu olduğun yer ve zaman neydi?
17. En çok sahip olmak istediğin yetenek ne?
18. Kendinle ilgili tek bir şeyi değiştirmek isteseydin bu ne olurdu?
19. Sence en büyük başarı nedir?
20. Ölüp yeniden dirilseydin ne veya kim olmak isterdin?
21. En çok nerede yaşamak isterdin?
22. En değerli varlığın ne?
23. Sence acının ve sefaletin en dibi neresi?
24. Favori mesleğin veya uğraşın ne?
25. En belirgin karakter özelliğin ne?
26. Arkadaşlarında en çok neye değer veriyorsun?
27. Favori yazarların kim?
28. “Benim kahramanım” dediğin kahraman veya “bu benim romanım” dediğin roman hangisi?
29. Kendinle en çok özdeşleştirdiğin tarihi figür kim?
30. Gerçek hayattaki kahramanların kimler?
31. En sevdiğin isimler neler?
32. Hayatta en hoşuna gitmeyen şey ne?
33. En büyük pişmanlığın ne?
34. Nasıl ölmek isterdin?
35. Hayat motton ne?

Kaynak: The Write Practice